یار مهربان، معرفی یک کتاب

کتاب "روشهای صحیح مطالعه و یادگیری" از انتشارات شرکت سهامی انتشار می باشد. تاریخ نشر آن 1375 است و گرچه بنظر قدیمی است اما کماکان می تواند بسیار مفید واقع گردد. دلیل آن هم بسیار ساده است؛ زیرا مطالعه و یادگیری امری تمام نشدنی است و همه ما در لحظه لحظه زندگی خود در کار آموختن و بویژه بمدد کتاب هستیم. از سوی دیگر پذیرایی از کتاب- این یار مهربانمان - مستلزم آشنایی با راهکارهای تقرب به آن به بهترین، سریعترین و مفید ترین شکل ممکن است که برخی از آنها را به یقین می توان در این مجموعه یافت ( 03/03/1392).

کتاب "از علم سکولار تا علم دینی" تالیف دکتر مهدی گلشنی از انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، در شش فصل است که در سال 1390، 209 صفحه و به بهای 4500 تومان وارد بازار کتاب شده است. مولف در این کتاب نظرات معتقدین به هر دو نظریه را ذکر و مورد بررسی قرار داده است و در نهایت بر این باور است که با توجه به مشکلاتی که علم سکولار در برداشته راه چاره بازگشت به علم دینی و البته با در نظر گرفتن برخی تمهیدات از جمله پیروی از برهان، حاکمیت روح تسامح، سخت کوشی، جامع گرایی علمی و ...، می باشد (14/03/1392)

کتاب "توسعه علمی ایران" تالیف آقای دکتر رضا منصوری، از اساتید دانشگاه صنعتی شریف است که ویرایش دوم آن توسط انتشارات اطلاعات در 2100 نسخه و در سال 1383 روانه بازار نشر شده است. چاپ اول آن به سال 1373 بر میگردد. این کتاب در واقع مجموعه ایی از مقاله ها، سخنرانی ها، خطابه ها، مصاحبه ها و سرمقاله هایی است که در گدر زمان به نگارش در آمده و یا ایراد شده است و همین امر درک و فهم مطالب را که گاه در قالب پرسش مطرح شده آسانتر می نماید. شخصا از مطالعه آن حظ وافری بردم و بر نکته بینی استاد که در مواردی کاملا مشهود و آشکار است آفرین گفتم.

کتاب "فرزند ایران" داستانی بر پایه سرگذشت فردوسی، تالیف ادیب معاصر آقای دکتر میر جلال الدین کزازی که توسط انتشارات معین در 192 صفحه و در سال 1391 به چاپ رسیده است. آنچه بیش از هر چیز در این کتاب مشهود است نثر منحصر بفرد استاد می باشد که خود بر جذابیت کتاب افزوده است. کتاب در اصل بر پایه سند ها و پژوهش های تاریخی استوار است هر چند نویسنده در پرداخت سرگذشت فردوسی از تخیل خود نیز سود جسته است و همین بر گیرایی اثر می افزاید. در هر حال بی گمان می توان بود که آن چه در سرچشمه های تاریخی در باره فردوسی می توان یافت در این کتاب آورده شده است.

کتاب "مرصادالعباد" کتابى است نفيس، به پارسى در علم تصوّف و اخلاق و سير و سلوک و آداب معاش و معاد، تالیف شيخ نجم‌الدين ابوبکر عبدالله‌بن‌محمد بن شاهاور الاسدى الرّازى معروف به نجم دايه که به نام علاءالدين کيقباد تأليف شده است. اين کتاب از آثار ادبى ذيقيمتى است که هرچند در قرن هفتم انشاء شده ليکن به شيوه انشاء قرن ششم شبيه‌تر است و در واقع نثرى است ميانه  سبک و شيوه  خواجه عبدالله انصارى از حيث اسجاع پى‌درپى و ميانه  عبارات پخته  امام غزالي، و ازين جهت قدرى از حيث صنعت ابتدائى است. و نيز يک‌دست نيست، يعنى گاهى نثرى است مُرسَل که به شيوه  نثر‌هاى ساده علمى قرن ششم و هفتم تأليف شده و گاهى نثريست داراى قرينه‌سازى و موازنه و سَجع‌هاى پى‌درپى و مُکرر مانند خواجه عبدالله و قاضى حميدالدين، و در خلال نثرها آيات و احاديث و رباعى‌هاى لطيف و ديگر انواع شعر از پارسى و تازى که بيشتر رباعى‌هاى آن از خود نجم دايه است يافت مى‌شود، غالباً اشعارى هم از سنائى و ديگر استادان قديم شاهد آورده است. در شرح حال شیخ آمده است که او يکى از مشايخ و بزرگان صوفيه است، و در طريقت پيرو شيخ مجدالدين بغدادى است و مجدالدين و او هر دو مريد و پيرو شيخ بزرگ نجم‌الدين کبرى مى‌باشند. نجم دايه در فتنه مغول از رى به عراق گريخت و در همدان متوقف گرديد و باز در سنه ۶۱۸ از همدان عازم اردبيل شد و در آنجا نيز درنگ نکرده به سوى آسياى صغير شتافت و به شهر قيصريه (فى مرصادالعباد و در کتب جغرافى آن را قيساريه نويسند، از شهرهاى آسياى صغير و ديار بکر است) و بعد به شهر ملاطيه رفت و در آن شهر به درک ديدار شيخ‌الشيوخ شهاب‌الملّة والدّين السُهروردى نايل آمد و از وى خطى چند در تعرفه و سفارش خود به علاءالدين کيقباد پادشاه سلجوقى آسياى صغير گرفته عازم قيصريه روم گرديد و کتاب ”مرصادالعباد“ را در سيواس در ماه رمضان سنهٔ ۶۱۸ شروع و به سال ۶۲۰ به پايان رسانيد. نجم دايه درين سفر به ملاقات شيخ صدرالدين القونيوى و مولانا جلال‌الدين محمد بلخى صاحب مثنوى کامياب شد و عاقبت از آسياى صغير به بغداد سفر کرد و در سنه ۶۴۵ در آنجا وفات يافت .این کتاب مکرر و توسط ناشرین مختلف به چاپ رسیده و آنچه که بنده در اختیار دارم را شرکت انتشارات علمی و فرهنگی در سال 1391 (چاپ پانزدهم) و در 2000 نسخه و 798 صفحه به بهای 370000 ریال منتشر کرده است. چند صفحه ایی از آن را که به زیبایی هر چه تمام تر راز و چگونگی خلقت انسان از خاک را شرح میدهد، ضمیمه می نمایم.

به عبارت مُحال، چهارده جستار در دلالت شناسی مفاهیم عرفانی: کتابی است در چهارده مقاله که طی دوره ای ده ساله (1389-1379) برای دانشنامه جهان اسلام نوشته شده است و به همین دلیل نیز از نوعی ایجاز و اختصار برخوردار می باشد.این ویژگی در کنار لحن سرد و بی طرفی نسبی این گونه نوشته ها خواندن آنها را دشوار می نماید. در عوض تلاش شده تا با پرهیز از زبان فنی از این دشواری کاسته گردد. انتشار این مجموعه، زمینه ای است برای تامل بیشتر در نظام مفهومی ای که از پنجره آن به جهان و به خود می نگریم. اگر تفکر را گفتگو با خویشتن بدانیم، این قطعاتِ فکر، گفت و گویی است که در آن گذشته و حال و آینده ما همزمان حضور دارند. فهرست مطالب 

خشونت مشفقانه، روایتی از مرد سالاری دوران ناصری

مجموعه ایی شامل 6 دستنویس است که نخستین اثر سلوک و سیرت زن پیش از 1278 هجری قمری نوشته شده و 5 نسخه دیگر با عنوان های مختلف به تقلید از آن در سالهای مختلف باز نویسی و تولید شده، تا آخرین نسخه که در سال 1304 هجری قمری مفصل تر از دیگر نسخه ها، نوشته ه و چاپ سنگی شده است. این کتاب (کتابچه) به لحاظ ادبی ارزش چندانی ندارد مگر اینکه سبک گفتاری و عوامانه و در هم ریختگی سبکی یک متن مورد نظر باشد. به لحاظ دستورات تربیتی، شیوه ایی ضد تربیتی دارد. به لحاظ جامعه شناسی اما بازتاب شرایط اجتماعی و فرعنگی دوران ناصری است به خصوص در رابطه با اقتدار مرد و ناتوانی زن و ارتباط حاکم و محکومی میان زن و مرد در آن دوران، که برای نسل های بعدی و شناخت تاریخ اجتماعی ارزشمند است. فهرست مطالب

خوراک و تاریخ

خوراک و آب پایه و مایه ی زیست همه جانداران است. انسان هوموساپی ینس، همه تاریخ دویست هزار ساله اش را گرد آورنده ی خوراک و شکار گر بود تا اینکه از حدود ده هزار سال پیش، ناآگاهانه، تولید کننده ی خوراک، یعنی کشاورز شد. پیامد کشاورزی یک جانشینی و پیدایش شهر و ساختارهای حکومتی و ده هزار ساله ی بشر را رقم زده است. نویسنده کتاب تام استندیج (Tom Standage) به شیوه ایی داستان گونه، روایتی خواندنی و دلنشین از این کشاکش بشر برای زیست و ماندگاری اش به دست می دهد. ضمنا یاد آور می شود که عنوان اصلی این کتاب An edible history of humanity می باشد و در سال 2009 میلادی به چاپ رسیده است. متن توسط محسن مینوخرد بخوبی ترجمه شده و کتاب در 231 صفحه توسط نشر چشمه با بهای 15000 تومان در بهار 1394 به کتاب خوانان عرضه شده است.     برگ اول کتاب.    فهرست مطالب.
 

کتاب ارشاد الزراعه در اصول و روش کشت و ورزو شناخت زندگی گیاهان و درختان. از متون قدیمه است که در اوایل سلطنت پادشاهان صفوی تالیف گردیده و یکی از رسائل فارسی در علم زراعت می باشد. مولف کتاب قاسم ابن یوسف ابو نصری ساکن هرات است و خود را نوه شیخ ابو نصر طبسی مشهور به پیر حاجات معرفی می نماید که کتاب را بر حسب امر و اشاره خواجه عبدالله انصاری در عالم خواب تهیه می کند تا بفرموده شیخ سبب خشنودی باری تعالی باشد. وی برای رفع سرگردانی به قران تفال زده که آیاتی مشتمل بر محسنات زراغت می آید و لذا شروع در امر زراعت را واجب می داند. از لطایف این کتاب اشعاری است که برای هر یک از عناوین ذکر شده است. چاپ سوم این کتاب در 319 صفحه توسط انتشارات دانشگاه تهران در دسترس علاقه مندان اینگونه مباحث می باشد. فهرست مطالب: 1، 2، 3، برگی در باره گندم  

چقدر خوبیم ما کتابی کم حجم اما پر محتوا در زمینه طنز اجتماعی نوشته ابراهیم رها که در آن نویسنده راوی برخی خصوصیات عَرَضی ما ایرانیان که گاه تا مرز ذاتی شدن هم پیش رفته اند، می باشد. نحوه انتخاب عنوان کتاب هم داستان جالبی دارد که در مقدمه بدان اشارت رفته است. در باره فلسفه طنز و فضیلت های آن در آینده مطالبی را خواهم افزود. تا آن هنگام شما را به خواندن  یک روایت این مکتوب دلچسب دعوت می نمایم. کتاب توسط انتشارات مروارید و با بهای نازل 7000 تومان در دسترس است.

کتاب دایره المعارف آشپزی تهیه و تدوین ندا فوق در سال 1393 سومین چاپ خود را پیش روی علاقه مندان به تهیه انواع خوراکها و شیرینهای ایرانی و فرنگی نهاده است. فصل اول بشکلی لبتکاری به بیان فوت و فنهای رایج در آشپزی می پزدازد. کتاب گرچه از نظر اصولی با علم صنایع غذایی فاصله دارد اما در جای چای آن به اطلاعات موجود در این زمینه علمی اشاراتی رفته است. این کتاب را انتشاران حافظ نوین در 752 صفحه، شمارگان 5000 نسخه و بهای 70000 ریال روانه بازار نشر نموده است. فهرست مطالب.

برتراند راسل  مقاله (کتاب) در ستایش بطالت را در سال 1932 نوشته است. ایده راسل و نتیجه گیری مقاله بطور خیره کننده ایی تحریک آمیز است. به گفته وی از این باور که کار فضیلت است خسرانی عظیم ببار می آید و فقط یک ریاضت طلبی احمقانه وادارمان می سازد اصرار بر کار زیاد داشته باشیم در حالی که دیگر نیازی به آن وجود ندارد، اکنون باید دریابیم که سعادت و تنعم انسان در گرو کاهش نظام مند کار است.

کتاب الگوی شایستگی اعضای هیات علمی و موسسات آموزش عالی کشور تالیف احسان چیت ساز توسط دفتر مطالعات فرهنگی و برنامه ریزی اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سال 1390 و در 128 صفحه چاپ شده است.در مقدمه ناشر به نقش و اهمیت توسعه جوامع انسانی و ارتباط نزدیک آن با بروندادهای نهاد آموزش عالی اشاره شده است و اینکه این نهاد در سیر تاریخی خود چه از نظر کارکرد و چه ساختار بسته به شرایط و مقتضیات در معرض تغییرات زیادی بوده است. در این میان بحث ارتقا کیفیت نیروی انسانی و نحوه بهبود آن هر چند مفهومی تازه و بدیع در آموزش عالی نیست اما همچنان دارای اهمیت زیادی بوده و در بخث سیاستگذاری به عاملی تعیین کننده تبدیل شده است.  

مولف نیز در مقدمه خود به دانشگاه به عنوان نهادی مدرن با دیرینه ایی بالغ بر هفت شده که زمانی با فرامین حکومتی و اجازه پاپ و کلیسای کاتولیک و در سده های اخیر تحت مدیریت ملت-دولت اداره شده و می شود اشاره نموده  و در عین حال منشا سامان دادن به امور این نهاد را درون زا و در میان خود دانشگاهیان میداند. مولف سه عنصر استقلال دانشگاه، آزادی علمی و به کار گیری شایستگان را از ضروریات دانشگاه بر شمرده که لازم است به یک رویه و سنت تبدیل شود. 

همانگونه که از نام کتاب بر می آید، الگوهای متعددی جهت تشریح مفهوم شایستگی مورد بررسی واقع شده اند که هر چند به اختصار اما مفید می باشد.