گیاه پالایی خاکهای آلوده به کریزن در تالاب شادگان، خوزستان

تالابهاي ايران از تالابهاي با اهميت بين المللي هستند که مساحتي حدود دو ميليون مترمربع از کل مساحت کشور را به خود اختصاص داده اند. هم اکنون در کشور بيش از يک هزار تالاب وجود دارد که 84 مورد از مجموع اين تالابها اهميت بين المللي داشته و تا کنون 33 تالاب با 22 عنوان از جمله تالاب شادگان در عهد نامه رامسر ثبت شده است]7[. تالاب شادگان بعنوان يكي از مهمترين تالابهاي بين المللي چند سالي است كه علاوه بر تحمل رنج شديد خشكسالي، در آستانه يك بحران بزرگ كه بسا منجر به نابودي آن مي شود، قرار گرفته است. ورود فاضلابها، كاهش سطح آب، افزايش ميزان فلزات سنگين و تجمع مقادير زيادي از زباله هاي غير قابل تجزيه باعث ايجاد مشكلاتي در روند طبيعي اكوسيستم تالاب شده است. اما عمده ترين عامل تهديد كننده اين تالاب، حضور فزاينده آلودگيهاي نفتي مي باشد كه اين اكوسيستم را در معرض يك تهديد جدي قرار داده است. نكته قابل توجه اينكه خطرناكترين آلاينده هاي محيط زيست، تركيبات هيدروكربنهاي آروماتيك چند حلقه اي (Polycyclic Aromatic Hydrocarbons) مي باشند كه به علت شدت سميت و سرطانزائي در ليست اولويت پاكسازي سازمان محيط زيست جهاني نيز قرار دارند.  برخي از هيدروكربنهاي آروماتيك چند حلقه اي بسيار پايدار بوده و با گذشت زمان و وارد شدن در چرخه غذايي انسان و ساير حيوانات، عامل بروز سرطان خواهند بود[4]. يکي از اين مواد، کريزن مي باشد. کريزن هيدروکربني داراي 4 حلقه بنزن است که پايداري بالايي در محيط زيست دارد و به راحتي در محيط خاک تجزيه نمي گردد. بنابراين استفاده از روشهاي بيولوژيک براي کاهش و يا حذف اين ترکيب در اکوسيستمهايي نظير تالاب شادگان از اهميت بالائي برخوردار است. يکي از اين روشها گياه پالايي (Phytoremediation) است که به عنوان يک تکنولوژي سازگار با محيط زيست در سالهاي اخير به آن توجه زيادي شده است. گياه پالايي يک تکنولوژي سبز است که با استفاده از توانايي گياهان، آلودگيهاي آلي و معدني آب، خاک و رسوبات را کاهش داده و يا حذف مي نمايد]5[. يکي از جنبه هاي گياه پالايي، استفاده از توانايي ريشه گياه در تجزيه آلايده هاي آلي در محيط خاک مي باشد که در تجزيه هيدروکربنهاي نفتي مطرح است]2[. اين تحقيق نيز در اين راستا و با هدف حذف آلودگي کريزن در خاکهاي دو نقطه از تالاب با استفاده از گياهان بومي و غير بومي منطقه در غالب يک آزمايش گلخانه اي طراحي و اجرا شد.