مصاحبه با روزنامه اصفهان زیبا در مورد درختان کهنسال
روز دوشنبه( بيست‌وسوم ارديبهشت ماه) طوفان شديد در شهر كاشان موجب صدمه ديدن درخت‌هاي چنار کهنسال باغ فين كاشان شد. درختان چناري كه به گفته مديركل ميراث فرهنگي استان اصفهان بيش از 400 سال عمر داشتند. پيش از اين نيز در حدود 100 درخت کهنسال كه عمري بين 100 تا 400 سال داشتند در اين باغ بنا بر آنچه رفتارهاي غیر کارشناسانه گفته می‌شد قطع شدند. از اين رو خبرنگار ايسنا-منطقه اصفهان گفت‌وگويي با دكتر علي نيكبخت، عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان در خصوص چگونگي نگهداري و مراقبت از درختان کهنسال انجام داده است.
به گفته نيكبخت برای نگهداری و مراقبت از درختان کهنسال استاندارهایی وجود دارد زيرا این درختان جز میراث ملی هر کشوری بشمار می‌آیند و به دلیل عمر طولانی از نمونه‌های با ارزش ژنتیکی محسوب می‌شوند.
استادیار دانشگاه صنعتی اصفهان در خصوص آسيب ديدن درختان چنار کهنسال باغ فين كاشان اظهار کرد: با توجه به اینکه من اطلاعات دقیقی از شرایط نگهداری و سلامت این درختان ندارم نمی‌توانم در خصوص علت آسیب دیدن آن‌ها صحبت کنم اما علت شکستن این درختان باید مورد بررسی قرار گیرد تا از اتفاقات بعدی جلوگیری شود زیرا اگر چند درخت در یک محوطه آسیب دیده‌اند احتمال آسیب دیدن سایر درختان نیز وجود دارد.
نیکبخت با اشاره به اینکه عمر درختان بسته به نوع آن‌ها متفاوت است، افزود: برخی درختان مانند صنوبر عمر خاصی دارند و پس از آن دچار مشکل می‌شوند مانند درخت صنوبری که چند سال پیش در حاشیه زاینده رود در اثر وزیدن باد شکست.
وی این با بیان اینکه درختانی مانند چنار به دلیل نوع چوبی که دارند نسبتا در مقابل وزش مقاوم هستند، ادامه داد: باید توجه داشت که این درختان هرچند هم مقاوم باشند نمی‌توانند در مقابل طوفان‌ها و بادهای شدید مقاومت کنند و در طوفان‌های که سرعت آن‌ها بیش از 90 کیلومتر باشد احتمال شکستن درختان وجود دارد.
این متخصص گیاهان زینتی و فضای سبز شهری با اشاره به اینکه استانداردهایی برای نگهداری از درختان کهنسال وجود دارد، بیان کرد: سلامتی این درختان باید به صورت دوره‌ای چک شود به ویژه درختان چنار که احتمال دارد تنه آن‌ها از درون دچار پوسیدگی شود.
نیکبخت با بیان اینکه بیماری‌ها و آفات نیز موجب می‌شود که مقاومت تنه درختان در مقابل وزش باد کاهش یابد، تصریح کرد: درختان کهنسال نه تنها در ایران بلکه در هر کشوری جز میراث ملی محسوب می‌شوند بنابراین لازم است بر اساس یک برنامه مدون وضعیت خاک، آفات، سیستم آبیاری و ... این درختان سالانه چندین بار بررسی شود.
وی اضافه کرد: برای مثال در برخی از موارد حتی آبیاری کردن این درختان مضر راست زیرا ریشه های آن‌ها به اندازه ای عمیق است که می‌تواند از سفره های آب زیرزمینی تغذیه کند بنابراین شرایط نگهداری درختان کهنسال با درختان جوان متفاوت است.
استادیار دانشگاه صنعتی اصفهان با بیان اینکه درختان کهنسال باید به عنوان میراث ملی و ژنتیکی حفظ شوند، خاطرنشان کرد: درختانی که با گذشت 500 سال توانسته تنش‌هایی مانند خشکسالی و آفات را پشت سر گذاشته و به حیات خود ادامه دهد ارزش مطالعه و بررسی را دارد.
نیکبخت ادامه داد: تاکنون در دو پایان‌نامه در دانشگاه صنعتی به موضوع درختان کهنسال به ویژه چنار پرداخته شده است و تحقیقات نشان می‌دهد مقاومت این درختان به دلیل هم زیستی با میکروارگانیسم‌هاي خاص است.
وی با بیان اینکه در شهر اصفهان در حدود 20 تا 30 درخت کهنسال به معنای واقعی وجود دارد، گفت: اگرچه در برخی موارد مشکلاتی برای درختان کهنسال به وجود آمده است اما همواره تلاش شده برخورد با این درختان علمی باشد. برای مثال درخت چنار منطقه دستگرد که تخمین زده می‌شود بیش از یک هزار سال عمر داشته باشد و یا درخت چنار خیابان میرزا طاهر که بدون رسیدگی خاص در وضعیت مطلوبی دارد.
عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان شرایط فعلی درختان کهنسال اصفهان را مطلوب دانست و افزود: البته با توجه به سخت شدن شرایط اقلیمی و گرم شدن هوا مشکلاتی برای درختان چنار به وجود آمده است و اگرچه در حال حاضر شرایط این درختان در شهر اصفهان قبال قبول است اما این احتمال وجود دارد که در آینده آن‌ها نیز دچار مشکل شوند.
نيكبخت تاکید کرد: تعداد درختان کهنسال اصفهان محدود است و با توجه به ارزش ژنتیکی که این درختان دارند باید تکی بررسی شوند
منبع: http://isfahan.isna.ir/Default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=19411.