هيام آل كثيري

بررسي كمي، كيفي و مديريت پسماندهاي شهرك صنعتي جي اصفهان

چكيده

امروزه با تمركز صنايع در مراكز صنعتي و توسعه فعاليتهاي صنعتي، پسماندهاي مختلفي توليد مي­شوند. توليد و دفع غيراصولي پسماندهاي صنعتي بروزآلودگي  هاي آب و خاك را به همراه خواهد داشت. مديريت پسماندهاي صنعتي يكي از شيوه هاي بسيار مناسب براي ايجاد تعامل و پيوند بين صنعت و محيط­زيست و كاهش اثرات سوء فعاليتهاي صنعتي بر محيط­زيست مي­باشد كه چنين مديريتي با استفاده از روشهاي مختلف از جمله پيشگيري از آلودگي يا كمينه­سازي پسماندها در مبداء توليد، بازيافت و استفاده مجدد قابل اعمال است. هدف اصلي اين مطالعه بررسي نوع و ميزان پسماند توليدي، وضعيت فعلي مديريت پسماندها و ارائه راهكارهاي عملي براي بهينه­سازي مديريت پسماندها در شهرك صنعتي جي اصفهان مي­باشد. روش مطالعه و جمع­آوري اطلاعات بر اساس بازديدهاي ميداني، تكميل پرسشنامه و تجزيه تحليل اطلاعات بدست آمده مي­باشد. شهرك صنعتي جي اصفهان به عنوان يكي ازشهرك­هاي صنعتي قديمي استان اصفهان، داراي 309 هكتار مساحت و 596 واحد صنعتي كه شامل 528 واحد صنعتي فعال و 68 واحد صنعتي غير فعال مي باشد. فراواني صنايع شهرك به ترتيب فلزي 24%، نساجي 22%، غذايي 15%، شيميايي 16%، چوب و سلولزي 7%، برق و الكترونيك 6%، خدماتي و كاني­هاي غيرفلزي هركدام 5% مي­باشد. با مراجعه به 310 واحد صنعتي از مجموع كل واحدهاي صنعتي فعال شهرك صنعتي جي نسبت به تكميل پرسشنامه­ها از طريق مصاحبه با مسئولين واحدهاي صنعتي اقدام شده و ضمن بازديد، فرآيند توليد، مواد ورودي و خروجي شناسايي و اطلاعات لازم جمع­آوري گرديد. ميزان توليد پسماندهاي صنعتي (خطرناك و غيرخطرناك) و شبه خانگي بر حسب كيلوگرم در ماه محاسبه شد. با محاسبه نرخ توليد پسماند صنعتي به ازاي واحد توليد محصول، ميزان پسماند صنعتي توليد شده در واحدهاي صنعتي كه مورد بازديد قرار نگرفته­اند تخمين زده شد. در اين شهرك، در مجموع 2/2398 تن در ماه پسماند صنعتي توليد مي­شود. پسماندهاي صنعتي شامل 19% پسماند خطرناك، 17% ضايعات فلزي،12% پسماندهاي آلي،12% ضايعات الياف و منسوجات نساجي، 11% پلاستيك، 9%ضايعات كاغذ، 9% پسماندهاي شيميايي، 6% ضايعات و نخاله­هاي معدني، 3% شيشه، 1% ضايعات لاستيك، 1% چوب،2/0% ضايعات الياف سلولزي و 03/0% ضايعات فوم مي­باشد. سهم پسماندهاي صنعتي توليدي در هر يك از گروههاي صنعتي شامل صنايع فلزي 31%، غذايي 17%، شيميايي و نساجي هر كدام 16%، چوب و سلولزي 9%، كاني­هاي غيرفلزي 8%، برق و الكترونيك 3% و خدماتي 04/0% مي­باشند. نگهداري پسماندهاي توليد شده در واحدهاي صنعتي به صورت 81% تلنبار شده، 9% در كيسه و گوني، 9% در ظروف بدون ­درب و 1% در مخازن انجام مي­شود. پسماندها در 58% موارد ماهيانه، 6% هفته­اي، 30% متناوب، 2% روزانه، 2% ساليانه، 1% هر 6 ماه . 1% ماهيانه دوبار انجام مي­شود.