پايش خشكسالي با استفاده از تصاوير ماهواره اي با تاكيد بر پوشش گياهي در منطقه سميرم اصفهان
خشكسالي پديدهاي طبيعي و پيچيده است كه در تمام مناطق رخ ميدهد. بروز اين پديده همواره خسارات زيادي را در پي داشته است و آگاهي به آمار و ارقام خسارات ناشي از اين پديده، ضرورت بررسي و پايش خشكسالي را نشان ميدهد. طي سالهاي اخير كشورمان با خشكساليهاي متعددي روبرو بوده كه خسارات جبران ناپذيري بر منابع طبيعي وارد كرده است، لذا تحقيق در مورد خشكسالي براي محققين و برنامه ريزان بسيار ضروري ميباشد. منابع طبيعي تجديد شونده در اقتصاد اكثر كشورهاي در حال توسعه و بخصوص كشور ما ايران از اهميت زيادي برخوردار است، كه اين برنامه ريزي مناسب جهت استفادهي بهينه و مديريت صحيح اين سرمايه ي ملي را الزامي ميسازد. هدف از اين پژوهش، پايش خشكسالي در منطقه سميرم اصفهان با استفاده از دادهاي ماهواره اي با تأكيد بر پوشش گياهي ميباشد. جهت انجام اين مطالعه از تصاوير ماهوارهاي سنجتدههاي TM، WiFS و AWiFS به ترتيب مربوط به سالهاي 1375، 1383 و 1388 استفاده گرديد. همزمان با آناليز دادههاي ماهوارهاي عمليات صحرايي ( در فصل رويش پوشش گياهي) انجام و با استفاده از پلاتهاي 100 متر مربع به تعداد 10 پلات در محدودهي 9 پيكسل از تصاوير ماهوارهاي و به مركزيت GPS، پارامترهاي پوشش گياهي (درصد تاج پوشش) در 68 نقطه ثابت كه با استفاده از روش سيستماتيك تصادفي انتخاب شده بودند و بيش از 100 نقطهي متغيير برداشت گرديد. جهت انجام هدف مطالعه ابتدا با استفاده از فاكتورهاي محيطي از قبيل ارتفاع از سطح دريا، شيب و جهت منطقه و فاكتورهاي اقليمي و شاخص هاي گياهي استخراج شده از دادههاي ماهوارهاي سنجندههاي مذكور يك معادله رگرسيوني چند متغييره با استفاده از روش رگرسيون گام به گام تهيه شد. پس از به دست آوردن مدل رگرسيوني هر سال، بر اساس مدلها و اعمال ضرايب رگرسيوني روي متغييرهاي آن نقشه درصد پوشش گياهي منطقه مورد مطالعاتي ترسيم گرديد. سپس با انجام روش طبقه بندي مجدد در محيط نرم افزار Arc Gis نقشه درصد پوشش گياهي مراتع براي هر سه سال به طور جداگانه از ساير كاربريها جدا شد و به بررسي ميزان تغييرات پوشش گياهي مراتع حاصل از خشكسالي پرداخته شد. به منظور تفسير بهتر و راحت تر نقشه پوشش گياهي مراتع سعي شد طبقه بندي مناسبي بر روي نقشهها انجام شود، براي انجام اين طبقه بندي و تفكيك طبقات از يكديگر از روش تفكيك تاري كمك گرفته شد و حدود آستانه متفاوتي مورد آزمايش قرار گرفت تا بر اساس حد آستانه مناسب، پوشش گياهي 20-0 درصد، 30-20 درصد و 40-30 درصد از يكديگر تفكيك گرديدند. تغييرات در طبقات مختلف مرتبط با هم بوده و كاهش يكي باعث افزايش طبقه ديگر مي شود. پس از بررسي تغييرات در سه سال مطالعاتي مشخص شد طبقه 40-30 درصد و 30-20 درصد به ترتيب بيشترين تغييرات را به خود اختصاص دادهاند. و از مساحت اين دو طبقه كاسته شده و بر مساحت طبقه 20-0 درصد اضافه شده است. همچنين با بررسي اطلاعات نقشه طبقات ارتفاعي و شيب منطقه مشخص شد مراتعي كه داراي پوشش گياهي طبقه 30-20 و40-30 درصد مي باشد از طبقات ارتفاعي بالا و شيب كمي برخوردار هستند. با داشتن يك مدل رگرسيوني جامع همچون معادله رگرسيوني اين مطالعه و با
كلمات كليدي: پايش خشكسالي، تصاوير ماهوارهاي، سميرم، سنجندههايTM،WiFS و AWiFS.
