|
|
|
|
|
|
چکیده
کادمیوم از جمله فلزات سنگین شایع وارد شده به دریای خزر و اکوسیستمهای رودخانهای اطراف آن است. هدف از این مطالعه بررسی اثرات غلظتهای تحت کشنده کادمیوم بر ساختار بافت آبشش و برخی پارامترهای خونی ماهی استرلیاد بود. 60 قطعه ماهی با میانگین وزنی 95/0±69/41 گرم و میانگین طولی 14/0±98/23 سانتیمتر در 4 گروه با 3 تکرار تقسیم شدند. ماهیان در گروههای صفر (شاهد)، 16، 32 و 64 میکروگرم در لیتر کادمیوم به مدت 21 روز در تانکهای 95 لیتری تحت شرایط آزمایشگاهی نیمه ثابت قرار گرفتند. در طی آزمایش فاکتورهای فیزیکوشیمیایی آب شامل اکسیژن محلول، درجه حرارت، pH، EC، نیترات، فسفات، قلیائیت و سختی سنجش شد. در پایان دوره خونگیری از ناحیه ساقه دمی ماهی با استفاده از ماده ضد انعقاد EDTA پنج درصد صورت پذیرفت و بافت آبشش برای مطالعات آسیب شناسی در محلول بوئن تثبیت و به روش مرسوم هماتوکسیلین ائوزین مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دادکه بافت آبشش متحمل تغییرات متعددی همچون هیپرپلازی، هیپرتروفی و ادم سلولهای اپیتلیال رشتههای آبششی، نکروز رشتهها و تیغههای ثانویه آبششی، حلقه شدن تیغههای ثانویه و همجوشی رشتهها و تیغههای ثانویه آبششی شده است. شدت تغییرات وارده به بافت آبشش متناسب با افزایش غلظت کادمیوم، افزایش یافت به طوری که بیشترین تغییرات آسیبشناسی در ماهیان تیمار شده با غلظتg/Lµ64 در مقایسه با گروه شاهد مشاهده شد. پارامترهای خونشناسی شامل شمارش گلبولهای قرمز و سفید، هماتوکریت، هموگلوبین، شاخصهای ثانویه خونشناسی شامل متوسط حجم گلبول قرمز(MCV) ، میانگین هموگلوبین هر گلبول قرمز (MCH) و میانگین غلظت هموگلوبین گلبول قرمز (MCHC)، شمارش افتراقی گلبولهای سفید و نسبت گلبول سفید به گلبول قرمز اندازهگیری شدند. به طوری کلی نتایج نشان داد که از بین فاکتورهای مورد بررسی، تنها دو شاخص هماتوکریت و هموگلوبین در گروههای تیمار شده با 32 و 64 میکروگرم در لیتر کادمیوم در مقایسه با گروه شاهد به طور معنیداری افزایش یافته بود (05/0p<). سایر فاکتورهای خونشناسی تفاوت معنیداری را در بین گروههای مختلف آزمایشی نشان نداد (05/0p>). این نتایج بیانگر اثر مخرب کادمیوم محلول در آب در غلظتهای تحت کشنده در ایجاد تغییرات آسیب شناسی بافت آبشش و فاکتورهای خونشناسی ماهی استرلیاد است.
کلمات کلیدی: استرلیاد، Acipenser ruthenus، کادمیوم، تحت کشنده، پارامتر های خونی، تغییرات آسیبشناسی، آبشش.
