1392. تاثیر عصاره روغن رزماری(Rosmarinus officinalis) بر عملکرد رشد وسیستم ایمنی بچه فیل ماهیان (Huso huso) پرورشی.
چکيده
پرورش ماهي نمونه‌اي از فعاليتهاي آبزي‌پروري است که امروزه به يکي از مهم‌ترين صنايع داراي رشد سريع تبديل شده است. به دليل پرورش متراکم آبزيان، توسعه بيماري‌هاي عفوني به عنوان يک مشکل اساسي در صنعت آبزي‌پروري محسوب شده و زيانهاي اقتصادي فراواني را به همراه داشته است. حساسيت بالاي ماهيان به استرس و گسترش سريع بيماري‌ها در آب، پرورش‌دهندگان آبزيان را ملزم به متمرکزکردن فعاليت‌هايشان به منظور ايمن‌کردن ماهيان در برابر بيماري‌هاي عفوني کرده است. تلاش‌هايي نظير پيشگيري‌هاي بهداشتي، ضدعفوني و دارودرماني (با تاکيد بر آنتي‌بيوتيک‌ها) براي کنترل بيماري‌ها انجام شده است. استفاده تجاري از آنتي‌بيوتيک‌ها و ديگر داروهاي شيميايي در پرورش ماهي به دليل ايجاد مقاومت باکتريايي، آلودگي محيط زيست و تجمع مواد آلاينده در بدن ماهي بشدت مورد انتقاد قرار گرفته است. در سال‌هاي اخير توجه بسياري به مواد محرک سيستم ايمني معطوف شده است. مواد محرک سيستم ايمني، عصاره‌هاي زيستي و يا ساختگي هستند که رشد موجود و هم‌چنين پاسخ‌هاي ايمني بدن را تحريک مي‌کنند. رزماري يکي از ادويه‌هايي است که داراي خاصيت آنتي‌اکسيداني بالا مي‌باشد. از روغن رزماري بعنوان ماده‌اي با خاصيت آنتي‌باکتريايي و ضدقارچي، آنتي‌اکسيداني، آنتي‌ميکروبي و ضدسرطاني استفاده مي‌شود. بر اين اساس در تحقيق حاضر خواص عصاره روغني گياه رزماري به عنوان يک ماده محرک سيستم ايمني بر پارامترهاي رشد و تغذيه (شامل وزن نهايي، ضريب رشد ويژه، شاخص وضعيت، درصد افزايش وزن بدن، ضريب تبديل غذا، شاخص کبدي و بازده مصرف پروتئين)، فاکتورهاي بيوشيميايي و ايمني سلولي (شامل پروتئين کل، آلبومين، گلوبولين، گلوکز، کلسترول، تري‌گليسيريد و آنزيم‌هاي کبدي) و ترکيب شيميايي لاشه (شامل پروتئين، رطوبت و چربي) فيل‌ماهيان جوان پرورشي مورد بررسي قرار گرفت. بدين منظور بچه فيل‌ماهيان جوان پرورشي با متوسط وزن 5/28 ± 130/94 (ميانگين ± خطاي استاندارد) گرم به شش گروه (تيمارها) و هر گروه به سه زيرگروه (تکرارها) تقسيم شدند. گروه اول به عنوان شاهد با جيره پايه و فاقد عصاره رزماري و گروه‌هاي دوم، سوم،چهارم و پنجم به ترتيب با جيره‌هاي حاوي 0/1، 1، 10 و 20 گرم عصاره روغني رزماري به ازاء هر کيلوگرم جيره غذايي و گروه ششم با جيره حاوي 0/03 گرم آنتي‌بيوتيک اکسي‌تتراسايکلين به ازاء هر کيلوگرم جيره غذايي به مدت 56 روز تغذيه شدند. نتايج حاصل نشان‌دهنده عدم وجود اختلاف معني‌داري در پارامترهاي رشد بين تيمارهاي مختلف بود. ميزان بقا در انتهاي دوره اختلاف معني‌داري را بين تيمارهاي مختلف نشان نداد (0/05>p ). محتواي پروتئين لاشه تيمار g/kg0/1 عصاره رزماري به طور معني‌داري نسبت به تيمار شاهد افزايش داشت(0/05 >p ). در مقابل ميزان چربي کبد در تيمار مذکور و تيمار g/kg0/03 اکسي‌تتراسايکلين به طور معني‌داري نسبت به ديگر تيمارها کاهش نشان داد (0/05 >p ). در عين حال اختلاف معني‌داري در محتواي چربي و رطوبت لاشه بين تيمارهاي مختلف مشاهده نشد. محتواي پروتئين کل سرم و آلبومين در تيمارهاي حاوي عصاره رزماري به طور معني‌داري نسبت به تيمار شاهد افزايش نشان داد به طوري که کم‌ترين ميزان پروتئين کل در تيمار شاهد و بيشترين آن در تيمار g/kg1 عصاره رزماري بدست آمد(0/05 >p ). محتواي آلبومين نيز در تيمار g/kg0/1 عصاره رزماري به طور معني‌داري نسبت به تيمار شاهد افزايش نشان داد(0/05 >p ). آنزيم‌هاي کبدي به طور معني‌داري در تيمارهاي حاوي عصاره رزماري نسبت به تيمار شاهد کاهش يافت(0/05 >p ). محتواي گلوکز سرم خون در تيمار شاهد بطور معني‌داري بيشتر از ساير تيمارها بود(0/05 >p ) در حالي‌که ميزان کلسترول و تري‌گليسيريد تغيير معني‌داري را بين تيمارهاي آزمايشي نشان نداد. ميزان هموگلوبين خون در تيمار شاهد به طور معني‌داري نسبت به تيمارهاي حاوي عصاره رزماري افزايش يافت (0/05 >p ) اما تغييري در ميزان هماتوکريت خون بين تيمارهاي مختلف مشاهده نشد. شمارش افتراقي گلبول‌هاي سفيد خون، نشان‌دهنده وجود اختلاف معني‌داري در ميزان لنفوسيت، ائوزينوفيل و نوتروفيل خون است به طوري که ميزان لنفوسيت در تيمارهاي حاوي عصاره رزماري بطور معني‌داري بالاتر از تيمار شاهد بود (0/05 >p ). در مقابل ميزان ائوزينوفيل و نوتروفيل خون در تيمار شاهد به طوري معني‌داري بالاتر از ديگر تيمارها بود(0/05 >p ). در مجموع نتايج اين تحقيق نشان داد که سطوح مختلف عصاره رزماري مورد استفاده، تاثير مثبت معني‌داري بر پارامترهاي رشد نداشته است اما سطح g/kg0/1 و g/kg1 آن در جيره غذايي باعث مي‌شود تا پارامترهاي بيوشيميايي خون و کيفيت لاشه را بهبود بخشيده و باعث تقويت سيستم ايمني گردد.
لغات کليدي: رزماري (Rosmarinus officinalis)، فيل‌ماهي (Huso huso)، شاخص‌هاي رشد، سيستم ايمني، کيفيت لاشه، فاکتورهاي بيوشيميايي سرم
